jeudi 30 décembre 2010

ҮГ ГАШУУН ТУСМАА ҮНЭНД ОЙРХОН БАЙДАГ-ЯРИЛЦЛАГА-ЦУВРАЛ 5

...Ч.Батмагнайн тухай бичих санаа надад нилээд эрт төрсөн л дөө. Харин " Америкийн өнгө" нэвтрүүлэгээр гарсаных нь дараа л түүнтэй холбогдож, уулзаж ярилцах боломж олдсон юм. Нэвсийтэл дарсан цас, Монголыг минь санагдуулсан хүйтэн цэнгэг агаартай Чикаго хотын нэгэн өглөө, Ч.Батмагнай намайг тосч, бид тэдний гэрт тухлан сууж ярилцлаа.

Чогсомын Батмагнай

Нэг.Намтрын товчоон

-1968 онд Говь-Алтай аймагт төрсөн
-1986 онд Говь-Алтай аймгийн 10 жилийн 2-р сургуулийг төгссөн
-1994 онд Улаанбаатар хотод ГХДС-ийг орос хэл-англи хэлний багшийн мэргэжлээр төгссөн
-1994-1997 онд "Монтос-Эрдэнэт" ХХК-ны захирал
-1997-2001 онд "Жаргалант Треид" ХХК-ны захирлаар тус тус ажиллаж
-2001 онд АНУ-д ирсэн
-2005 оноос 'MGL trans" кампаны захирлаар ажиллаж байгаа

Хоёр. Америкт аргаа олох гэж зүтгэсэн жилүүд



Г.Г-ГХДС төгсөөд л шууд бизнест ажиллаж эхэлсэн юм аа даа?
Ч.Б-Багшийн мэргэжлээр төгссөн хэрнээ шууд л бизнес хийж эхэлсэн. Эрдэнэтэд л анхны бизнесээ эрхэлж, олон л зүйл хийж, заримд нь анхдагч ч болж байлаа. Хувийн шатахуун түгээгүүрийн газар, сэндвичин барилга, цахилгаан барааны дэлгүүр, үйлчилгээний төв гээд нилээд зүйл хийж байсан. Сүүлд нь бас ч гэж орчин үеийн, тохилог үйлчилгээний газар байгуулах зорилгоор Эрдэнэтийн хүнсний захын урд талд нилээд газрыг зөвшөөрлөөр авч, хашаа хатгаж, байгууламжийн ажлаа эхлэхээр бэлтгэж байлаа.
Харамсалтай нь 2000 оны сонгуулийн дараа шинээр томилогдсон засаг дарга нь захирамж гарган миний хийж эхэлж байсан ажлыг зогсоосон л доо.

Г.Г-Сонгууль бүрийн дараа эрх мэдэл авсан хүмүүс, өмнө нь хийж бүтээж байсан ажлуудыг үгүйсгэж, өөрчлөх нь ердийн л үзэгдэл болж байсан.

Ч.Б-Үндсэндээ тэр газрыг зохих зөвшөөрлөөр нь авсан байсан ч түүнийг үл тоож, миний эхлүүлж байсан ажлыг зогсоосон. Эрдэнэт хотын шинэ даргад, хийх гэж буй ажлаа тайлбарлаж, их л учирлаж байсан боловч амжилт олоогүй. Энэ хугацаанд барьсан хашаа минь тоногдож, эхэлж байсан байгууламж минь бараг балгас болсон хойно, жил шахмын дараа дуртай дургүй ажиллах зөвшөөрөл өгсөн. Яг үнэндээ миний урам их хугарсан. Уг нь орчин үеийн бие засах газартай, бас ч боломжийн зүйл хийх санаа байсан л даа.
Тэр үед ерөөсөө л " Америк явж суралцья, өөрийгөө ч жаахан хөгжүүлье, бас ч юм үзэж нүд тайлья" гэсэн бодлоор АНУ- явахаар шийдсэн. Виз минь гарч 2001 онд Америкт ирсэн дээ.

Г.Г-Монголд бизнес хийж байсан хүмүүс Америкт ирээд, яг л бусдын адил бүх зүйлийг шинээр эхлэх хэрэгтэй болдог.

Ч.Б-Америкт ирээд сургуульд орох гэж шийдсэн боловч визээ сунгуулж чадахгүй байсаар бүтэхгүй болсон. Тэгээд амьдрахын эрхэнд янз бүрийн л ажил хийж эхэлсэн. Бүгдээрээ л тийм байсан даа. Ер нь Америкт ирсэн ямар ч хүн хүссэн ч хүсээгүй ч амьдрахын эрхээр ямар ч ажлыг сонголтгүйгээр, голохгүйгээр хийх хэрэгтэй болдог. Энэ шаардлага нь хүмүүст их ч зүйлийг ойлгуулж, их ч зүйлд сургадаг.
Ер нь хүн өөрөө л зүтгээд явж байхад болохгүй, бүтэхгүй зүйл гэж байхгүй л дээ.

Г.Г-" Хүн ажлыг голдоггүй, ажил хүнийг голдог" гэдэг үгийн жинхэнэ утгыг гадаадад ажиллаж амьдарч байгаа монголчууд их сайн ойлгож мэдэрдэг.

Ч.Б-Тийм шүү! Энд зөндөө л ажил хийсэн дээ. Хойд Каролинад ахтайгаа хамт очоод, айлуудын хаалганд сурталчилгааны цаас наадаг ажил хийлээ. Эзэн нь америк хүн. Цагийн 7 $ -ын хөлстэй, бас ч гэж боломжийн ажил л даа.
Би ажилд гарахынхаа өмнө заавал интернетэд сууж мэдээлэл үздэг байсан юм. Нэг өдөр тарааж байсан цаасныхаа төгсгөлд байгаа э-майл хаягаар нь ороод хийж байгаа ажлынхаа талаар мэдээлэл үзсэн чинь, өөрөө бие даагаад хийж болмоор санагдлаа. Тэгээд тэнд сурч байсан нэг монгол охиныг ятгаад, түүний нэр дээр нөгөө бизнесийн ажлыг хийж эхэллээ. Гэхдээ нууцаар л даа. Нөгөө охины нэр дээр хэсэг сурталчилгаа нааж, эзнийхээ ажлыг ч давхар хийж нэг хэсэг явлаа.
Мэдээж Америкт мэдээллийн сүлжээ сайн болохоор, нэг л өдөр эзэн бүхнийг мэдэж бөөн асуудал үүссэн. Яг үнэндээ эзнийхээ бизнесийг л хулгайлсан юм шүү дээ. Эцэст нь ажлаасаа халагдахдаа "ер нь Америкт бие дааж бизнес хийж болох байна" гэсэн бага зэргийн итгэлтэй болж амжсан.

Г.Г- Дахиад л ажил хайх хэрэгтэй болсон уу?

Ч.Б-Нөгөө монгол охин маань бид хоёрт тусалж, хятад эзэнтэй хоолны газар ажилд орууллаа. Би тогоочоор, ах минь туслахаар. "Хоол хийж чадах уу?" гэхэд нь "чаднаа" л гэнэ. Яг үнэндээ анх удаа хийж үзэх гэж байгаа ч ингэж хэлэхээс өөр арга үгүй.
'14 хоногийн дотор бүхнийг хийж сурахгүй бол, ажлаас шууд халагдана" гэсэн болзолтойгоор энэ ажилд орлоо. Халуун тогоонд гараа 2-3 удаа түлсэн ч 14 хоногийн хугацаанд сайн хийж сурсан даа. Халуун тогоонд эхлээд 4 хүний хоол хийдэг байсан бол сүүлдээ 8 хүний хоол хийж сурсан.
Нэг удаа хоолны газрын маань цахилгаан тогоо шатаж орхив. Эзэн маань сэтгэлээр унаад хариугүй. Би цахилгааны талаар гадарладаг болохоор үзэж байснаа "та шинэ тогоогоо захиалчих, би өнөөдөртөө аргалаад ажиллуулчихья" гэсэн чинь эзэн маань нилээд гайхаж байна. "Moнголчилж" байгаад ажиллуулсан чинь эзэн их л баярлаж, тэр цагаас хойш надад нилээд дотно хандах болсон.
Ер нь хүн, хийж байгаа ажилдаа сэтгэл хангалуун байж чадвал цаг хугацаа ч хурдан өнгөрч, ажилдаа ч хурдан даддаг. Хэрэв ажилдаа дургүй байвал, цаг хугацаа ч өнгөрч өгөхгүй, ажилдаа ч сайн дасаж сурдаггүй. Эндээ нилээд хэдэн сар ажилласны дараа бичиг баримттай болох зорилгоор Лос-Анжелос явсан даа. Лос-Анжелост очоод тансаг тансаг зочид буудлуудын гантиг шалыг цэвэрлэдэг ажил хийлээ. Өндөр зэрэглэлийн зочид буудлууд байсан болохоор тавих шаардлага нь өндөр. Гантиг шалан дээр дуссан үнэртэй усны болон бусад толбыг арилгах гэж хуруугаа "хуурай" болтол зүлгэнэ.
Ер нь тэгээд ажил болгоныг хийж эхлэхдээ амаргүй байдаг боловч хэсэг хугацааны дараа их сайн сурч туршлагажина. Энэ л монголчуудын нэг сайн чанар нь юм шүү дээ.

Г.Г-Мэдээж хар ажил хийж байсан ч ямар нэгэн боломжоор илүү сайн ажил олж хийх гэж зүтгэдэг нь олонх монголчуудын зан. Түүгээрээ бусад орнуудын цагаачдаас эрс ялгардаг.
Ч.Б-Лос-Анжелост ингэж ажиллаж байхдаа бичиг баримттай болж амжсан. Нэгэнт бичиг баримттай болсон болохоор хууль ёсоор бизнес хийх, ажиллах боломжтой болж байгаа хэрэг. Нэг өдөр мэдээлэл уншиж байгаад 'тракны жолоочоор сургаж, ажилд авна" гэсэн зар олж үзлээ. Ямар эргэлзээгүйгээр энд хандахаар шийдсэн.

Гурав. Тракны жолоочийн ажлыг Америкт " мэргэжил" гэж тооцдог

Г.Г-Америкт ердийн автомашин жолоодох эрхийг авахад, тухайн хүн өөрийгөө тодорхой түвшинд бэлтгэсэн байх ёстой. Гэтэл тракны жолоочийг заавал сургалтад хамруулж, нилээд өндөр түвшинд бэлтгэдэг бололтой.
Ч.Б-Тийм ээ! Америкт ердийн автомашин жолоодохыг хүн бүрийн хэрэгцээ, шаардлага гэж үздэг бол тракны жолоочийг өндөр түвшний мэргэжил гэж үзэн, тусгай сургалтаар бэлтгэдэг. Учир нь энэ машин аваар осол хийхэд гарах муу үр дагавар нь хэт өндөр. Тийм болохоор их ч сайн бэлтгэж, их ч сайн хянадаг.

Г.Г-Сургалтынх нь төлбөр өндөр үү?

Ч.Б- Намайг анх сурахаар очиж байхад сургалтынх нь төлбөр 3500$, байрны хөлс 500$ нийтдээ 4000$ ын тооцоо гарч байсан. Гэхдээ төлбөрөө шууд төлөх боломжгүй бол зээлээр сургаад, дараа нь ажиллах явцад нь суутгах хэлбрээр барагдуулдаг байсан. Үүний түлд сургалтаа төгсөөд тэр компанидаа заавал 1 жил ажиллаж байж төлбөрөө барагдуулна гэсэн үг.
Ч.Б- Тракны жолооч болоод ажиллаж эхэлснээсээ 6 сарын дараа owner operator буюу хувьдаа машин түрээсэлж авах эрхтэй болно.
Хэрэв хувьдаа машин авч, хувиараа тээвэр хийхийг хүсвэл уг компанидаа дахин сургалтад сууж , зөвшөөрөл авна. Харин өөрөө машинаараа тээвэр хийх явцдаа бусдад зааж сургахыг хүсвэл, нилээд өндөр шатны сургалтад сууж багшлах эрх авна.
Өөрөөр хэлбэл өөрийн машинаараа тээвэр хийх явцдаа бусдад зааж сурган дадлагажуулах эрхтэй болно гэсэн үг. Энэ сургалт нилээд хатуу шаардлагатай.
Бүх зүйл нь маш нарийн зааварчлагдсан. Уг хүн анхнаасаа л бүх зүйлийг яг л дүрэм шаардлагаар нь сурчихвал алсдаа өөрт нь илүү амар, бас амь нас нь ч баталгаатай байна гэсэн үг.
Би тракны жолооч болсноос 6 сарын дараа оwner operator болсон. 2003 оны 8 сард шатлал ахисан. Харин жилийн дараа багшлах эрхээ авсан даа.

Г.Г-Багшлах эрхээ аваад хэдэн хүн сургав даа?

Ч.Б-Багшлах эрхээ аваад хүмүүсийг сургасаан. Анхны шавь маань Баярсайхан гэдэг монгол залуу бий. Дараа нь солонгос, вьетнам, бас нэг хар залууг сургасан. Тэд сурахаар ирэхдээ 1 хавтастай орж ирнэ. Тэр хавтсанд нь хэдийд юуг, яаж сурах ёстойг нарийвчлан заасан байдаг. Харин компаны зүгээс хувь хүний талаарх мэдээллийг өгнө. Энэ хүн тийм онцлогтой, тийм зуршилтай гэхчилэн. Жишээ нь тамхи татдаг гэдэг ч юм уу? Тэгээд л хоёр талаасаа хамтран ажиллана даа.
Би ер нь нийтдээ бараг 100-аад хүнийг сургасан юм байна. Одоо ч трак барьж байгаа монголчууддаа чадах ядахаараа л хэлж зөвлөж, туслахыг хичээдэг.

Г.Г-Хааяа хурдны замаар явж байхдаа тракнуудад зориулсан тусгай хяналтын бүс байхыг анзаардаг. Тэгэхээр ямар нэгэн байдлаар нилээд сайн хяналт тавьдаг юм байна гэж бодсон.
Ч.Б-Тракны тээвэрлэлтийн явцад тавих хяналт нь үнэхээр сайн. Явах дүрэм журам нь ч хатуу. Ажлын 8 өдөрт 70 цаг ажиллах ёстой. Өдөрт тасралтгүй10 цаг заавал амрах, үүний 8 цагт нь заавал унтах ёстой. 10 цаг амарсны дараа 11 цаг машин барих ёстой гэхчилэн. Гол нь хурдны заалтыг хатуу баримтлана. Муж мужуудын хурдны хязгаар өөр өөр ч, тухайн нутаг дэвсгэрт яг л түүнийгээ баримтлах ёстой. Хэдэн цагт хаанаас хөдөлж, хэдэн майл яваад хаана хэдэн цагт очихыг Log book-д хатуу тэмдэглэнэ. Энэ бүхнийг цагдаа нар маш сайн хянаж байдаг. Ямар ч тохиолдолд худлаа хэлэх, хуурч мэхлэх аргагүйгээр бүх зүйл нь хянагдаж, зохицуулагдаж байдаг.
Хэрэв дүрэм журмыг зөрчиж 3 удаа алдаа гаргавал, хичээлд суулгаж, дахин шалгалт авна. Алдаа гаргахад халж шийтгэхээс илүүтэй, давтан сургаж, илүү их боломж олгодоог гэсэн үг. Америкт зөвхөн тракны үйл ажиллагааг судалж, дүрэм зааврыг боловсруулж, шинэчлэн сайжруулж, сургаж байдаг 3 том Институт байдаг гээд бод доо.

Дөрөв. Унаж боссон он жилүүд

Г.Г-Тракны компани байгуулсан тухайгаа...
Ч.Б-2005 онд 4 монгол залуус санаа нэгдэж "MGL trans" нэртэй тракны компани байгуулсан. Бүх бичиг баримтаа бүрдүүлж, машинаа лизингээр авч, хууль ёсоор ажлаа эхэлсэн. Тэр үеэс л тракны жолооч хийгээд санаа зовох зүйлгүй өөрийгөө болгоод явах, өөр дээрээ бүх хариуцлагыг авч, бусдын өмнө үүрэг хүлээхийн амаргүйг ойлгож мэдэрсэн дээ. Бүх зүйл амар байгаагүй. Яг ажил эхлээд л нэг машин маань осолд орсноор бэрхшээлтэй тулгарч байсан. Гэхдээ энэ бүхнийг даваад зүтгээд л байлаа.

Г.Г-Мэдээж алив ажлын эхлэл амаргүй. Хүмүүс бусдын удирдлага дор ажиллаж байснаа, яг өөр дээрээ бүх хариуцлагыг авч, бусдыг удирдан ажиллахын амаргүйг тэгтлээ ойлгож мэдэрдэггүй.
Ч.Б-Компани маань овоо өргөжиж, хөл дээрээ босч эхлэх үед гэнэт хүнд цохилт ирсэн. Түүнийг би мартдаггүй юм. Тодорхойгүй шалтгааны улмаас манайд трак барьж байсан 10-аад залуус нэг л өдөр ажлаа хаяад явцгаасан. Тэр үед татвар даатгалыг оролцуулаад сард нэг машинд 2800$ төлж байсан. Гэтэл жолоочгүй болж, үйлчилгээнд явахгүй байгаа бүх машинуудын ийм төлбөрүүд над дээр унасан.
Ядаж байхад тэр үед дансанд байсан 23000$-ыг нэг өдөр харилцагч компани маань "гэрээгээ биелүүлээгүй" гэдэг шалтгаанаар татаж авсан байлаа. Дансандаа ямар ч мөнгөгүй, жолоочгүй хэдэн машинтай үлдсэн тэр л үе надад 'дээшээ тэнгэр хол, доошоо газар хатуу" байсан даа. Энэ хүнд байдлаас би нэг л зүйлийг маш сайн ойлгосон. Гэрээ гэдэг ямар чухал зүйл болохыг.
Харилцагч газруудтай гэрээ хийж, гарын үсэг зурж байхдаа би тэгтлээ ач холбогдол өгч, анзаарч байгаагүй. Татаж авсан 23000$-ынхоо төлөө зарга хийх болоход "гэрээнд гарын үсэг зурсан" гэдэг шалтгаанаар, хэлэлцэх ямар ч үндэслэл байгаагүй.
Гэрээний заалтуудын нилээд доор, жижиг үсгээр анзаарагдахгүй шахам бичигдсэн заалтууд л энэ мөнгийг хууль ёсоор авах шалтгаан болсон байсан. Тэр цагаас хойш би, гэрээнд маш их ач холбогдол өгч, их ч хянуур хандах болсон доо.

Г.Г-Яг ийм хүнд үедээ л хүн заавал гарц олж, хүнд байдлаас гарснаар өөртөө ухаарал, бас туршлага олж авдаг. Магадгүй энэ алдаа дараагийн илүү хүнд алдаанаас сэргийлж, илүү их амжилтанд хүрэх боломжийг өгдөг тал бий.

Ч.Б-Яг энэ үед хэлж, зааж зөвлөх хүн байгаагүй ч хүнд байдлаас гарсан. Анх би трак барьж байхдаа Nick гэдэг болгар эзэнтэй компанид ажиллаж байсан юм. Бид бие биенээ сайн мэддэг, бас итгэдэг байсан болоохоор нилээд дотно байлаа. Ер нь бизнест итгэлцэл хамгаас чухал.
Би Nick дээр очиж ярилцаад "MGL trans" компаниа тэдний компанитай нэгтгээд "ARU trans" нэртэй компани болгон өргөтгөсөн. Гэхдээ дотроо 2 салбар тусдаа байхаар тохиролцсон. Одоо манай компаны нэр дээр 30-аад трак, АНУ-ын хуурай газар дээрх 48 мужид ачаа тээвэрлэж байгаа. Үүний нэг нь миний хувийнх л даа.Заримдаа би өөрөө тээвэрт явдаг. Бүх захиалга үйлчилгээ маань интернетээр хийгдэнэ. Нэг үеийг бодвол овоо жигдрэх янзтай л явж байна даа.

Г.Г-Чи ч мундаг байнаа. Одоо ингээд хөл дээрээ тогтож байхад хүмүүсийн хандлага хэр өөрчлөгдөж байна?

Ч.Б-Нэг хэсэг ажил жигдрээд овоо болж байхад хүмүүс их хөөргөж, хүндэлнэ. Энд тэнд уригдаж, ихэвчлэн дайлуулж хүндлүүлж байхдаа хэрдээ л маадгар болж байсан. Гэхдээ энэ бол цаг хугацааны л асуудал. Хүмүүсийн зарим нь намайг янз бүрээр ойлгож, янз бүрээр л ярьдаг байх. Алдаагүй мундаг хүн гэж хаа байхав.
Хүний хэлж байгаа үг гашуун байх тусмаа л үнэнд ойрхон байдаг.
Одоо бол хүмүүстэй энгийн харьцаж, үнэхээр хэрэгтэй цагт нь туслахыг хичээдэг. Гэхдээ хандсан хүн болгонд тусалж чадна гэж яаж байхав. Гол нь хүний чин сэтгэл л юм шүү дээ. Монголчууд бид тус болсон нэгэндээ чин сэтгэлээсээ баярлаж талархаж сурах нь их хэрэгтэй юм даа. Энэ чинь ядаж л хүний сэтгэлд урам, баяр өгдөг зүйл.
Бид бие биедээ чин сэтгэлээсээ хандаж, ойлголцож, дэмжиж байвал хичнээн сайхан. Хүнд тустай, эх орондоо хэрэгтэй зүйл хийх юмсан гэж л хичээж явна.

Тав. Монголдоо хийх зүйл их байнаа

Г.Г-Чамайг Монголдоо багагүй зүйл хийж байгаа гэж сонссон.

Ч.Б-Монгол руу бараг 20-иод трак оруулсан. Тракны толгойг задалж 40 тн контеинерт багтааж сурсан. Энэ нь тээврийн зардлаа хэмнэх боломж олгож байгаа. Задалж ачуулсан тракны толгойг Монголд байгаа залуус минь яг л номоор нь угсарч чаддаг болсон. Энэ их мундаг чадвар шүү.
Монголдоо яг Америкийнх шиг тракны үйлчилгээ бий болгох юм сан гэж хичээж байна. Миний оруулсан тракнаас заримыг нь хүмүүс худалдаж авсан. Харин хөргүүртэй 2 трак нь Оюу толгойд хүнс зөөж, 2 трак нь Тавантолгойд нүүрс зөөж байгаа.

Г.Г-Монголд маань хамгийн хүнд асуудал нь хүнсний тээвэрлэлт, түүнээс шалтгаалсан хүнсний аюулгүй байдал. Хятадаас хүнсний ногоог оруулахдаа ачааны вагонд эсгийгээр хучаад л ачиж байна. Энэ бүхэн монголчуудын өнөөдөр хэрэглэж байгаа хүнсний аюулгүй байдалд муугаар нөлөөлж байгаа.

Ч.Б-Миний бодож яваа гол зүйлийн нэг нь энэ. Хөргүүртэй тракнууд оруулж, хүнсний зүйлийг аюулгүй байдалд тээвэрлэдэг болох хэрэгтэй байна. Яг л Америкийнх шиг. Тэгвэл ядаж л муудаж, чанараа алдсан хүнсний зүйл хэрэглэх нь багасна.
Монголын тээвэрт, орчин үеийн шинэ үйлчилгээг нэвтрүүлэх хэрэгтэй байна. Сайн машинтай, хувиараа тээвэр хийдэг зүмүүс заавал Тэхийн зогсоол дээр зогсож, даарч, халж зутарч байх ямар хэрэгтэй гэж?. Тэдэнд тээвэр зуучилдаг байгууллага бий болгоод бүх захиалгыг нь интернетээр, гар утсаар хийдэг болгож болж байна.

Г.Г- Энэ ч харин сайхан санаа байна шүү.

Ч.Б- Бид хүний нутагт ингээд л явж байдаг. Энэ хойгуур гадныхан л монголд бүх төрлийн бизнесийг хийж байна. Гэтэл тэдний хийж чадаад байгаа бизнесийг монголчууд бид яагаад өөрсдөө хийж чадахгүй гэж? Чадна шүү дээ.
Тэгээд бид одооноос Чикагод төвтэй "нэг цэгийн үйлчилгээ" нээх гэж хичээж байна. Энэ бол худалдаа-тээвэр-зүүчлалын чиглэлтэй юм. Өөрөөр хэлбэл Монголоос Америкт ирж худалдан авч байгаа бүх төрлийн бараа болон бүтээгдэхүүнийг нэг цэгээс захиалга авч хийнэ гэсэн үг юм. Жишээ нь: Америкаас Монгол руу машин эсвэл ямар нэгэн бараа худалдан авч ачуулахыг хүсч байгаа бол, бидэнд захиалгаа өгөөд , бид яг л захиалсанаар нь эндээс худалдан авч Монгол руу ачуулж явуулах юм. Ганц нэгээрээ зардал гаргаж энд ирээд, бас хүн гуйж нэмэлт зардал гаргаж байхаар хэн хэндээ ашигтай байдлаар хийж болно. Интернет хөгжсөн энэ үед энэ нь тийм ч хэцүү зүйл биш. Энд хамгийн гол нь итгэлцэл хариуцлага л хамгаас чухал. Бид АНУ-д бизнес хийхдээ үүнийг л сурсан.

Г.Г-Батмагнай! Чи бизнесмен хүн. Гэтэл Америкт ч энэ чадвар чинь чамайг амжилтад хүргэж, илүү боломжийг олж харан, их зүйл хийх тэмүүлэлд сургажээ. Энэ бол их чухал зүйл.

Ч.Б- Би багаасаа л их хөдөлгөөнтэй, элдэв юм сэдэж явдаг араншинтай хүн л дээ. Зөвхөн би ч биш, олон монголчууд дандаа л илүү сайн юм руу тэмүүлж байдаг. Бас сэтгэлгээ нь их сайн. Алив зүйлийг "монголчилж" байхдаа ч мундаг. Гол нь энэ чадвараараа бага ч гэсэн нэгдэх хэрэгтэй байна. "Эвт шаазгай буга барьдаг", "Цувж явсан барсаас цуглаж суусан шаазгай дээр" гэдэг үг бий.
Энэ санаагаараа саяхан Чикагод " тракны жолооч нарын уулзалт" зохион байгуулж, Монголдоо бага ч гэсэн зүйл хандивласан. Ийм уулзалтыг жил бүр зохион байгуулж байх бодолтой байгаа. Монгол руу 2 хүн биш, 20 хүн нийлээд контеинер ачуул л даа. Энэ чинь бага зүйл биш.
Тэгээд би тракны жолооч нартаа "бид өрсөлдөгчид бишээ" гэж хэлсэн. Хүн болгон өөрсдийн боломжоороо хийж чадах зүйлээ хийгээд л яваг. Харин хэрэгтэй үедээ бие биедээ чин сэтгэлээсээ хандаж, тусалж зөвлөдөг байх хэрэгтэй. Энэ оронд хийж л чадах юм бол зах зээл нь хангалттай бий шүү дээ. Монголчууд бид өөр хоорондоо биш, хоорондоо нэгдээд бусадтай өрсөлдье л дөө.
Ядаж л бид , бидний араас явж байгаа залуустаа хэлж, зөвлөж туслан, тэдэнд илүү их боломжийг олгоё л доо. Тэд заавал бидний үзэж туулсан бүхнийг амсаж байх албатай биш. Тэд биднээс ч илүү хөгжиг л дээ. Тийм үү?

Г.Г- Тийм ээ! Бидэнд эв нэгдэл, бага ч гэсэн хамтын ажиллагаа их чухал байна. Үүний төлөө монгол хүн бүр дор бүрнээ хичээж, өөрийн чадах зүйлээ хийж байхад, бага багаар ч болов өөрчлөгдөн хөгжиж чадна. Чин сэтгэлээсээ ярилцсан чамд их баярлалаа. Чиний сэдэж зорьж байгаа бүхэн биелэлээ олох болтугай.

Ч.Б-Танд ч бас их баярлалаа. Энэ дашрамд, намайг өдий зэрэгтэй явахад чин сэтгэлээсээ дэмжиж, урам зориг өгч, бүх талаар тусалж байсан Монголд болон Америкт байгаа бүх найз нөхөд, хамтран ажиллагсад, ах дүү нартаа чин сэтгэлээсээ баярлалаа. Монголчууд бид ер нь өөдрөг сэтгэлтэй, их урам зоригтой хүмүүс. Бидний араас явж байгаа залуус минь их зөв ухаарал, ойлголт авч байгаасай. Та бүхэнд сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.

....Тэднийх Америкт байгаа хэрнээ яг л монгол айл. Өрөөнүүдийн ханан дахь монголын байгалийн уран зургууд, Чингис хааны хөрөг бүхий хивс, Монгол бэлэгдлийн зүйлүүд, том мөнгөн аяга, сүүтэй цай, бууз, чанасан мах гээд яг л Монголдоо байгаа мэт...Эхнэр Х.Должинсүрэн нь ажил хийдэг, охин Б. Бямбадэлгэр нь ИС-ийн оюутан, хүү Б. Нямцолмон нь ахлах сургуулийн сурагч, харин тэдний бяцxан хүү Б. Содномбаяр нь энэ гэрийн "хаан".
Тэднийд өнжсөн нэг өдөр яг л монголдоо байгаа мэт сайхан байсан. Танай гэр бүлд эрүүл энх, аз жаргал, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.

Харнууд овгийн Гомбосүрэнгийн Галбадрах
e-mail: gala_mn@yahoo.com 2010-12-28
http://www.orloo.info/writers/galbadrah/6124-ug-gashuun

Дэлгэрэнгүй...

samedi 28 août 2010

Хуулийн төслийг Парламентын хоёр тэнхим хамтран гаргадаг

Хууль тогтоох дээд байгууллага болох Парламент нь Үндэсний чуулган ба Сенат гэсэн хоёр тэнхимээс бүрдэнэ. Үндэсний чуулганы 577 гишүүд нь бүх нийтийн санал асуулгаар 5 жилийн хугацаатай сонгогддог бол Сенатын тэнхмийн 319 сенаторуудыг 9 жилийн хугацаатай сонгоно.
Мөн түүнчлэн 3 жилд нэг удаа Сенатын бүрэлдэхүүн хэсгийн гуравны нэг хэсгийг шинэчилдэг байна. Сенаторуудыг Үндэсний чуулганы гишүүд, Мужийн төлөөлөгчид болон хотын зөвлөлийн төлөөлөгч гишүүдээс бүрдсэн сонгогчдын хамт олны дундаас сонгоно.

Үндэсний чуулган дахь 577 суудлын 555 суудал нь эх газрын Францад ноогдож, 16 нь - далайн чанадын муж, 5 нь - далайн нутаг дэвсгэр болон 1 нь - Майотта (Маоре) аралд оногддог.
Сонгуулийн тогтолцоог хэд хэдэн удаа авч хэлэлцсэн байдаг. 1986 онд парламентын сонгуулийг харьцуулсан тэгш эрхт төлөөллийн зарчмаар явуулсан; сонгуулийн тойрог тус бүр тухайн тойрогт өгөгдсөн саналын эзлэх хувиар ойролцоо харьцаатай байхаар тооцоолон үндсэн намуудаас нэр дэвшүүлсэн таван гишүүдийг сонгосон байна. Эдгээр сонгуулийн дараа тогтолцоог дахин өөрчилж нэг мандаттай тойрогт дийлэнхи олонхийн саналыг үндэслэн сонгох явдлыг урьдчилан харахын тулд дахин өөрчилжээ.

Тэнхим тус бүрт 6 байнгын хороо ажиллана. Эдгээр хороо дэд хороогоор дамжин үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Хорооны болон дэд хорооны эрх мэдэл 3 дахь, 4 дэх Бүгд найрамдах улсын үед өргөн хэмжээнд байсан бол одоо цагт харьцангуй хязгаарлагдмал болжээ.
Үндсэн хуулинд Парламент жилд хоёр удаа чуулга уулзалт хуран чуулахаар заасан байдаг. Тэдгээрийн эхнийх нь 10 сарын эхэн үеэс 12 дугаар сарын хоёр дугаар хагас хүртэл үргэлжлэх ба хоёрдугаарх нь дөрөвдүгээр сард эхэлж 3 сараас дээш хугацаанд үргэлжлэх боломжгүй байдаг.
Ерөнхий сайдын хүсэлтээр эсвэл Үндэсний чуулганы дийлэнх гишүүдийн хүсэлтээр ээлжит бус чуулганыг хэзээ ч зарлан хуралдуулж болно. Хуулийн төслийг хоёр тэнхим хамтран гаргаад дараа нь Ерөнхийлөгч гарын үсэг зурж хууль болгон баталдаг (хэрэв тухайн хуульд түр зуурын хориг тавихгүй бол).

Харин хоёр тэнхим хуулийн төслийг хүлээн авахгүй тохиолдолд тухайн төслийг дахин хэлэлцүүлэгт оруулах хэрэгтэй болно. Хэрэв үүний дараа хүлээн зөвшөөрөгдөхгүй бол Ерөнхий сайд хоёр тэнхимийн адил тооны гишүүдээс бүрдсэн хорооны хурал зарлах тухай шаардаж болно. Нэмэлт өөрчлөлт эсвэл засвар орсон хуулийн төслийн саналыг энэхүү хурлаар хэлэлцэж хоёр тэнхимийн дэмжлэг авах зорилгоор дахин Засгийн газарт танилцуулна. Хэрэв хурлын явцад зөвшилцөлд хүрч чадаагүй бол тухайн хуулийн санал эсвэл тус саналд хийсэн нэмэлт өөрчлөлт эсвэл засварын хамт гурав дахь хэлэлцүүлэгт оруулахаар хоёр тэнхимд хүргүүлнэ. Үүний дараа ч мөн адил зөвшилцөлд хүрч чадахгүй бол Сайд нарын зөвлөл Үндэсний чуулганд хандаж эцэслэн шийдвэрлэх хүсэлт гаргаж болдог байна. орлоо.инфо

Дэлгэрэнгүй...

Францын Ерөнхийлөгч төрийн байгууллын шинж төрхийг өөрчлөх эрх эдэлдэг

Бүгд Найрамдах Франц улс нь хагас Ерөнхийлөгчийн засаглалтай улс бөгөөд Хууль тогтоох, Гүйцэтгэх болон Шүүх засаглал нь нэгдмэл үйл ажиллагаа явуулдгаараа төрийн байгууламжийн тогтолцоо нь онцлог юм.
Түүхийг сөхөн харвал, Генерал Шарль де Голлийн удирдлаган дор тав дахь Бүгд Найрамдах улсын үед одоогийн Үндсэн хууль боловсруулагдаж, эх газрын Франц болон түүний далайн эрэг орчмын нутаг дэвсгэр даяар бүх ард түмний дунд санал хураалт явуулжээ. Ийнхүү 1958 оны 9 сарын 28-ны өдөр явагдсан уг санал хураалтаар, нийт иргэдийн 82.5% нь дэмжснээр БНФУ-ын Үндсэн хууль батлагджээ.

Өнөөгийн Үндсэн хууль тухайн үед нэгэн зэрэг Дөрөв дэх төрийн (1946-1958) Парламентын дэглэмийн хэлэлцүүлгийн хэлбэрийг тодорхойлсон юм. Мөн 1962 оны 10 сарын 28-ны өдөр болсон бүх ард түмний санал хураалтаар тус Үндсэн хуульд оруулах өөрчлөлт дэмжигдэж, улсын Ерөнхийлөгчийг сонгогчдын хорооноос бус нийтийн шууд санал асуулгаар сонгохоор тогтжээ.

Ерөнхийлөгч ба Гүйцэтгэх засаглал:
Үндсэн хуульд тодорхойлсноор Франц улсын Ерөнхийлөгч нь төрийн тэргүүн юм. Түүнийг 5 жилийн хугацаатайгаар сонгодог. Одоогийн Ерөнхийлөгч Николас Саркози (Nicolas Sarkozy) сонгуулийн эхний шатанд, олон урьгалч 12 намаас нэр дэвшсэн өрсөлдөгчдөөсөө 31,18%-ийн санал авч тэргүүлж, хоёр дахь шатандаа 53,06%-ийн саналаар ялалт байгуулан БНФУ-ын 17 дахь Ерөнхийлөгчийн эрх үүргийг 2007 оны 5 сарын 16-ны өдрөөс эхлэн гүйцэтгэж байна.
Тэрээр 1955 онд төрсөн бөгөөд Олон нийтийн хөдөлгөөний нэгдэл хэмээх төв болон барууны чиглэлтэй намыг удирдаж байсан, 2002 оноос хойш Засгийн газрын гишүүнээр ажиллаж, Францын санхүү эдийн засаг, хууль эрх зүй, гадаад бодлогод үнэтэй хувь нэмэр оруулсан улс төрийн лидер юм.
Ерөнхийлөгч нь Ерөнхий сайд болон бусад сайд нарыг томилохоос гадна Сайд нарын тэнхмийн хуралдааныг удирдан явуулдаг. Сайд нарын тэнхмийн зөвшөөрлөөр Ерөнхийлөгч төрийн байгууллын шинж төрхийг өөрчилж болох ямар ч гэрээ хэлэлцээр буюу хуулийг бүх ард түмний санал асуулгад оруулж хэлэлцүүлэх эрх эдэлнэ. Гэхдээ энэхүү эрхийг Тав дахь Төрийн анхны Ерөнхийлөгч, үндэслэн байгуулагч Шарль де Голль ч эдэлж үзээгүй юм.

Ерөнхийлөгч Парламентын доод тэнхим болох Үндэсний чуулганыг тараах эрхтэй ба шинэ сонгуулийг товлон зарлах эрх эдэлнэ. Дахин сонгогдсон Үндэсний чуулганыг сонгууль явагдсанаас хойш нэг жилийн дотор дахин тарааж болохгүй. Үндсэн хуулийн 16 дахь зүйлд заасны дагуу Ерөнхийлөгчид онцгой байдал тогтоож, бүх эрх мэдлийг гартаа авах боломж олгосон байдаг. Үндэсний чуулганыг энэ хугацаанд татан буулгаж болохгүй.

Ерөнхий сайд болон Сайд нарын тэнхим Парламентын өмнө хариуцлага хүлээнэ. Хэрэв Ерөнхий сайд өөрийн зүгээс итгэл өгөх, эс өгөх асуудал гарах эсвэл Парламентаас гарсан тогтоол эсэргүүцэлтэй тулгарсан нөхцлөөр гишүүдийн тодорхой хувийн санал цуглагдвал Засгийн газар огцрох ёстой болдог. Үндсэн хуулийн дагуу сайд нар нэгэн зэрэг Парламентын гишүүн байх боломжгүй. Сайд нарын тэнхим өөрийн үйл ажиллагаанд бүрэн хариуцлага хүлээн ажилладаг.

Төрийн дээд албан тушаалтнууд, Ерөнхий сайдыг Ерөнхийлөгчийн санал болгон нэр дэвшүүлсний дагуу томилдог. Эрхзүйн хүрээнд гүйцэтгэх засаглалын гол асуудал болох Ерөнхийлөгч болон Ерөнхий сайд хоорондын харилцааг Үндсэн хуулиар тодорхойлоогүй байдаг.
Ерөнхийлөгч хувийн нэр хүндтэй төдийгүй Парламентын дийлэнхи олны зүгээс мэдэгдэхүйц дэмжлэг авдаг бол Ерөнхий сайд нь Ерөнхийлөгчийн орлогч байж болно. (тухайлбал, де Голля Ерөнхийлөгч байх үед болон Франсуа Миттеран Ерөнхийлөгч байсан эхний 5 жилийн хугацаанд ийм үйл явдал давтагдсан)
Ерөнхийлөгчид ийм алдар нэр байхгүй бол Засгийн газар нь намуудын эвсэл холбоонд тулгуурлах ба уг эвсэл холбоонд Ерөнхийлөгчөөр удирдуулдаг нам ч мөн ордог. Энэ үед Ерөнхий сайд болон Ерөнхийлөгч тухайн эвсэлд хамтрагчид болон ажилладаг.

Ингэхдээ Ерөнхийлөгч Ерөнхий сайдын эрх мэдлийн хүрээг хязгаарлах явдал байдаг. Ерөнхийлөгч болон Ерөнхий сайдын харилцааны ийм хувилбар Жорж Помпиду (1969-1974) Ерөнхийлөгч байх үед болон Валери Жискар д’Эстены үед (1974-1981) байсан. Гэвч Парламентын дийлэнх олон байгаа нөхцөлд Ерөнхийлөгчийн намд сөрөг үзэлтэй нам эвсэл, тухайлбал, 1986 болон 1993 оны сонгуулийн дараа үетэй адил сөрөг үзэл бодол баримталж буй Ерөнхий сайд үндсэндээ Засгийн газрын гадаад ба дотоод бодлогыг тодорхойлно.

Ерөнхийлөгчийн санал болгосноор Ерөнхий сайдыг үүргийг Франсуа Фийон 2007 оны 5 сарын 17-ны өдрөөс хойш хэрэгжүүлж байна. Улмаар 6 сарын 18-нд Ерөнхий сайдын удирдлага дор ажиллах хоёр дахь Засгийн газраа байгуулж, төрийн албан хаагчийн хашир туршлагатай улс төрч тэрбээр үүрэгт ажилдаа оржээ. орлоо.инфо

Дэлгэрэнгүй...

2015 онд Францын хүн ам 62 саяд хүрнэ гэж тооцоолжээ

17-р зууны сүүл үеэс 19-р зууны эхэн үе хүртэл Франц нь дэлхийн хамгийн хүчирхэг орнуудын тоонд тооцогдож байв. Учир нь 18, 19-р зуунд Франц нь баруун Африк, зүүн өмнөд Азиар үргэлжилсэн, маш том колонийн гүрнийг бүтээж чадсан бөгөөд тухайн орнуудын соёл урлаг, улс төрд ихээхэн нөлөөлжээ.
Франц нь Европын холбоог анх үүсгэн байгуулсан орнуудын нэг бөгөөд гишүүн орнуудаас хамгийн их нутаг дэвсгэртэй юм. Өөрөөр хэлбэл, 1957 оны 3 сарын 25-ны өдрөөс хойш өнөөгийн Европын Холбоонд голлох үүрэгтэйгээр оролцож ирлээ.
Мөн НҮБ-ыг байгуулалцсан бөгөөд Франкониофи, Их Найм, Латин холбоо зэрэг байгууллагуудын гишүүн. Үүнээс гадна НҮБ-ын аюулгүйн зөвлөлийн байнгын гишүүн бөгөөд цөмийн зэвсэгтэй орон юм.
Франц улс өнөөгийн байдлаар, газар нутгийнхаа хэмжээгээр дэлхийд 40-рт, хүн амынхаа тоогоор 20-рт орж байна.

Газар зүйн байрлал:
Бүгд Найрамдах Франц Улс нь Баруун Европд орших улс юм. Европ дахь эх газрын Францаас гадна бусад тивүүд, арлуудад газар нутагтай. Эх газрын Франц нь Газар дундын тэнгисээс Английн суваг, Хойд тэнгис хүртэл, Рейн мөрнөөс Атлантын далай хүртэл тус тус үргэлжилнэ. Францчууд өөрсдийн улсаа геометрийн дүрсээс нь шалгаалж L’Hexagone буюу "6 өнцөгт" хэмээн нэрлэх нь олонтаа.
Эх газрын Франц нь Бельги, Люксембург, Герман, Швейцари, Итали, Монако, Андорра, Испани улсуудтай хиллэдэг. Мөн Францын газар нутаг болох Франц Гвиана нь Бразил, Суринам улсуудтай, Сэйнт-Мартин нь Нидерландын Антилийн арлуудтай тус тус хил залгана. Английн суваг доорх Чаннель туннелаар (Channel Tunnel) Их Британитай залгадаг онцлогтой.

Уур амьсгал:
Францын баруун хэсэгт далайн, өмнө зүгт газар дундын тэнгисийн, төв ба зүүн хэсгээрээ эх газрын уур амьсгалтай. Нийт нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд тал хээрийн цаг уур зонхилж, өөр өөр цаг агаарын темпратур хосолдог.

Газрын дундад тэнгисийн нөлөөгөөр эрэг дагуу орших 160 км өргөн Францын өмнөд хэсэгт өвлийн улирал зөөлөн болж, хур тунадас ихээр ордог бол зун нь халуун хуурай болдог. Тухайлбал, Марсельд 1-р сарын дундаж темпратур 7 градус, харин 6-р сард 22 градус байна. Заримдаа 38 градус хүрэх тохиолдол ч бий. Жилийн 95 өдөр хур тунадас орж, дунджаар 580 м хур тунадас буудаг. Харин Мистральд Газрын дундад тэнгисийн хүйтэн уур амьгал тээгдэн ирж, ялангуяа өвлийн улиралд хойноос хүйтэн салхи ихээр үлээдэг байна.

Хүн ам:
Урьдчилсан төлөвөөр, 2015 он гэхэд Францын хүн ам 62 саяд хүрнэ гэсэн тооцоог 2006 онд гаргасан боловч 2008 оны 1 сарын байдлаар Франц улс 63,753,000 хүн амтай байгаагаас эх газрын Францад 61,875,000 хүн оршин сууж байна. Нийт шинээр мэндэлж байгаа хүүхдүүдийн 10 орчим нь хувь нь гадаадын иргэдийнх байдаг.
Мөн хүн амын нягтшил 1 км.кв. газарт 114 хүн оногдож байгаа гэсэн үзүүлэлтээрээ дэлхийд 89-рт орж байна.

Хүн амын 4/5 нь католик шашныг шүтэж, 1/4 нь сүм дуганд тогтмол очдог гэж үздэг. Өөрөөр хэлбэл, католик шашинтан 85%, муслимууд 10%, үнэн алдартны шашинтнууд 2%-ийг эзэлж байна.
Франц улсад 0,5 сая гаруй оршин суугчидтай 52 томоохон хот суурин газар бий. Хамгийн олон оршин суугчидтай хот(2000 оны байдлаар)-оор нийслэл Парис хот 9,8 саятайгаар тэргүүлдэг. Бусад том хотууд болох
• Лион, 1,4 сая
• Марсель, 1,4 сая
• Лилль, 1,1 сая
• Түлүз, 0,9 сая хүн амтай юм.

Улсын албан ёсны хэл нь Франц хэл, гэвч тус улсын зарим газарт нутгийн иргэд өөрсдийн уугуул хэлээр харилцдаг. Мэдээж Та англи хэлтэй бол үйлчилгээний газруудаар үйлчлүүлж зочид буудлын захиалга өгөх, тооцоо хийх, тээврийн хэрэгслийн тасалбар авах, газар зүг чигээ олох гэсэн хамгийн энгийн хэрэглээгээ бүрдүүлж чадна. Өнөөдөр уянгалаг сайхан аялгуугаараа бусдаас ялгарах Франц хэлийг дэлхийн 55 оронд хэрэглэж байна.

Дэлгэрэнгүй...

Францын уламжлалт хөдөө аж ахуй, орчин цагийн хот суурин зэрэгцэн оршино

Францын газрын гадаргын гуравны хоёрыг тэгш тал эзэлдэг. Үлдэх хэсэгт Альпийн нуруу (Баруун Европын хамгийн том нуруу), Пиренейн уулс, Юра, Төв өндөрлөг, Восжийн толгод зэрэг уул нурууд оршино. Ла Манш, Хойд тэнгис, Атлантын далай, Газар дундын тэнгисээр далайд 4 гарцтай орон бөгөөд нийт 5500 км-д эрэг хавийн газар нутаг үргэлжилнэ. Байгалийн гайхамшигт зохидолгоо бүхий далайн энэ эрэг хавиас 389 газрыг төрөөс хамгаалалтандаа авчээ.

Мөн газар нутгийн 7%-тай тэнцэх хэмжээний талбай бүхий 35 газрыг дархан цаазалж, бусад хүрээлэн байгаа орчинг хамгаалахад нийт 22,1 тэрбум еврог зарцуулсан байна. Үүнд оршин суугч бүрээс 378 евро буюу 2480 франк гаргаж дэмжсэн нь маш сайшаалтай. Засгийн газраас нийт улсын төсвийн дөрөвний гурвыг бохир ус, хог хаягдлын асуудлыг шийдвэрлэхэд зарцуулдаг гэсэн тооцоо ч бий.
Хүрээлэн байгаа орчин хөдөө аж ахуй ба ойн үйлдвэрийн 48 сая га талбайгаас 82% нь томоохон хотуудад бий. Өөрөөр хэлбэл, далай, эх газрын уулс, тал, үзэсгэлэнт байгаль, уламжлалт хөдөө аж ахуй, орчин цагийн хот суурин зэрэгцэн оршино.

Өнөөдөр үүнийг батлах мэт дэлхийд өндөр хөгжилтэй, хүнлэг энэрэнгүй нийгэмтэй Франц улсыг зорих гадаадын жуулчид, цагаач иргэд сая саяараа тоологдоно. Тухайлбал, зөвхөн бизнес зорилгоор гэхэд, 24 цагаас дээш хугацаатайгаар жилд ирсэн 82 сая гадны жуулчдын тоогоороо дэлхийд тэргүүлж байна.

Үнэхээр ч “Франц” хэмээн төсөөлөн бодонгуут, эртнээс улбаатай далайн тээвэр, түүгээр тээвэрлэх маш олон тооны торхтой дарснууд нүдэнд тань үзэгдэнэ гэдэгт итгэлтэй байна. Өнөөг хүртэл уламжлалаа хадгалан зүй зохистой ашиглаж хамгаалж ирсэн байгаль экологийн таатай энэ бүсэд тариалж байгаа түүхий эд, тариаланчдын ахуй, дарсны боловсруулалт, хадгалалт, орчин цагийн дэлгүүрийн лангуун дээр өрөөстэй байгаа дэлхийд нэртэй брэндүүдийг биеэр үзэхээр аялал зохион байгуулагчид нэлээдгүй хувийг эзэлнэ гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Тэд ихэвчлэн жил бүрийн жуулчлалын улиралд буюу 6,7 саруудад зохион байгуулагддаг виноны фестивалийг зорих нь олонтаа.

Тухайлбал, 2008 оны 6 сарын 26-29-ны өдрүүдэд зохион байгуулагдсан Францын алдартай брэнд БОРДО-гийн баяр дэлхийн өнцөг булан бүрээс ирсэн ажил хэрэгч хүмүүс, жуулчид, дотоодын оршин суугчид болон тус үзэсгэлэн фестивальд оролцох олон улсын виноны мэргэжилтнүүд, хорхойтнуудаар дүүрэн байлаа. Жил бүр уламжлал болж буй Бордо-гийн баяр нь дарсны зах зээл дээр хүчээ үзэгчид хоорондоо туршлага солилцох, худалдаа борлуулалтаа өргөжүүлэх, үзэсгэлэн худалдаанд оролцогчдод амталгаа хийлгэж бүтээгдэхүүнээ сурталчлах боломж олгохын хажуугаар дуу хөгжим, баяр цэнгэл тасардаггүй томоохон хэмжээний олон улсын баяр наадам юм. Та энэ талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл http://www.bordeaux-fete-le-vin.com/ru/programme/index.html гэсэн вэбхуудсаар нэвтэрч орос хэлнээс сонирхох буюу өөрийн сайн мэддэг англи, франц гээд өөр хэл дээр өөрчилж үзээрэй. Таны бизнес аялалд санаа төрүүлэхүйц олон зүйлсийг эндээс олж харна гэдэгт итгэлтэй байна.

Мөн Францын газар нутаг бүрээр нэрлэгдсэн Францын нэрийн хуудас гэж болох дарсны унаган нутгуудаар аялахыг хүсвэл
http://us.franceguide.com/what-to-do/wine-and-cuisine/vineyard-map/home.html?NodeID=248 вэбхуудсаар нэвтрэн аяллын маршрутаа гарган төлөвлөгөөгөө хямд төсөр, ая тухтай, зорилготой, цаг хугацаатай болгох буюу очих газартаа ойр нутгийг сонгож болно. Үүнд Та бидний сайн мэдэх дараахь газрууд багтана:

Alsace
Armagnac
Beaujolais
Bergerac
Bordeaux
Burgundy
Champagne
Cognac and Pineau
Corsica
Jura
Languedoc
Provence
Roussillon
Savoie
South West
Loire Valley
Rhone Valley

Ийнхүү Францын үзэсгэлэн төгөлдөрийг түүний байгаль, үндэсний ёс заншил, орчин цагийн төрхөөр нь сонжин эх дэлхийгээ хамгаалах, байгальтайгаа харьцах, уламжлалаа хадгалахад иргэн бүр оролцдог энэ ард түмнээс суралцахаар Францыг зорихдоо заавал үзэх хот, газрууддаа “Дарсны унаган нутаг”-уудыг оруулж, дэлхий дахинаа хүлээн зөвшөөрөгдсөн хөдөө аж ахуй, аж үйлдвэрийн салбар дахь тэргүүлэх зэргийн технологиос суралцаарай гэж зөвлөе. орлоо.инфо

Дэлгэрэнгүй...

Бараа эргэлтийн жилийн 76000 евро хүртэлх дүнд татвар ноогдуулахгүй

Францын компани, аж ахуйн нэгж байгууллага буюу хуулийн этгээдэд оногдуулах татварын талаар танилцуулья.

1-рт, Францын нутаг дэвсгэр дээр оршин үйл ажиллагаа явуулдаг хуулийн этгээдэд худалдааны болон үйлдвэрлэлийн татвар ноогдуулдаг. Энэ нь түүний олсон ашгийн хэмжээнээс ихээхэн хамаарна. Мөн гэр бүлийн ажил эрхэлдэггүй гишүүдийн тооноос хамаарч ч болно. Тухайлбал, ХХК-ний хувьд зөвхөн үүсгэн байгуулагчийн өөрийнх нь эзэмших хувиас тооцдог.


2-рт, Бараа эргэлтийн жилийн дүнгээс шатлалын дагуу жилийн татвар тооцно. Тухайлбал, 76000 ЕВРО хүртэл - 0,
76000 -149999 ЕВРО - 750 ЕВРО, 150000 - 299999 ЕВРО - 1125 ЕВРО гэх мэтчилэн тогтоосон хатуу хэмжээгээр татвар оногдуулна.

3-рт, Францад олсон ашиг орлогоос Нийгмийн татвар тооцно. Ноогдуулалтын хэмжээ: 38120 ЕВРО-д гэхэд 15% байна.

4-рт, Нэмүү өртгийн татвар –НӨТ 19.6% байна. Гэхдээ хоол хүнсний бүтээгдэхүүнд - 5,5%, Эм тарианд - 2,1% байдаг.

5-рт, Үл хөдлөх хөрөнгийн эзнээс төлөгддөг байрны түрээсийн татвар. Энэ нь тус байрны байршлаас хамаарч, нэг кв.м нь 3.20 – 11.30 ЕВРОгийн хооронд хэлбэлзэнэ.

6-рт, Газар эзэмшлийн болон тухайн газарт барьсан барилгад ноогдуулах татвар. Тус татварын хэмжээг орон нутгийн чухал нэгж болох коммун нэгдэл тодорхойлно. Жнь, Парижийн 1-р бүст – 7.989% байдаг, үүний 7.11% нь коммун нэгдлийн, 0.879% нь бүс нутгийн хураамж байна.

Татвар ноогдуулах суурь хэмжээ жилийн түрээсийн нийт төлбөрийн 50% байх бөгөөд онолын хувьд эзэмшигчээс тооцон авдаг. Түрээсийн төлбөрийн хэмжээг кадастрын алба тогтооно.

7-рт, Газар эзэмшлийн буюу барилга баригдаагүй газарт ноогдуулах татвар. Энэхүү татварын хэмжээг мөн л коммун нэгдэл тодорхойлно. Парижийн 1-р бүст гэхэд – 15% байдгаас 13.5% нь коммун нэгдлийн, 1.5% нь бүс нутгийн хураамж юм.

8-рт, НӨТ төлдөггүй ажил олгогчоос төлөгдөх Цалин мөнгөнд ноогдуулах татвар гэж бий. Тус татварын хэмжээ өсөх үзүүлэлтээр 4.25% - 13.5%-ийн хооронд байна.
орлоо.инфо

Дэлгэрэнгүй...

Эхнэртэй болох, гэр бүлтэй байх гэдэг нь эдийн засгийн талаас маш ашигтай

Анхны мэдээлэл нэг иймэрхүү мэдээлэл тавьж байна. Эхэн үедээ хэрэгтэй мэдээлэл та бүхэндээ хүргэж чадахгүй бол хүлцэл өчий. Тиймээс энд тэндээс хэрэг болж магад гэсэн мэдээг нэг хэсэгтээ оруулах байх.
Франц улс өнөөдөр дэлхийн өндөр хөгжилтэй орон бөгөөд эдийн засаг нь номиналь ҮНБ-ний хэмжээгээрээ дэлхийд зургаад, худалдан авах чадварын паритетаар тооцсон ҮНБ-рээ наймдугаарт жагсдаг. Францын ажиллах хүчин 2007 оны 3-р улирлын байдлаар 27.929 сая байгаагаас үйлчилгээний салбарт 74.7%; аж үйлдвэр ба худалдаанд-22.0%; хөдөө аж ахуйд-3.2% нь ажил хөдөлмөр эрхэлж байна.
Ийнхүү та Францад хууль ёсны дагуу ажил хөдөлмөр эрхэлж байгаа бол татвар төлөхгүй амар тайван байж, унтаж болох ч мэдээж, таниас зохих ёсны татваруудыг төлүүлэх оролдлогуудыг хийдэг. Энэ улсад 2 төрлийн татварыг зайлшгүй төлнө.
Эхний удаад та нийгмийн татвар төлнө. Энэ төрлийн татварыг сар бүр таны цалингаас суутгаж авдаг. Гэхдээ тус нийгмийн халамжид зориулагдах татварт улсаас нөхөн төлбөр олгодог онцлогтой. Өөрөөр хэлбэл, та эмчид үзүүлсэн, эм тариа авсан, эмнэлэгт хэвтсэн, ажилгүй болсон тохиолдолд тэтгэмж хэлбэрээр нөхөн төлбөр олгогдоно гэсэн үг. Хэрэв та саятан биш бол нийгмийн татварын хэмжээ тань, бидний хэлж дадсан “бохир” цалингийн 18-20% байна.
Хоёр дахь удаад төлөх татвар тань бол тухайн жилийн нийт орлогын хэмжээнээс төлөх татвар юм. (imports) Үүнийг жилд нэг удаа, эсвэл магадгүй хангалттай олон удаа ч төлж болно.
Үүний учир нь мэдүүлгийн хуудсыг бөглөөд өөрийн харьяаллын татварын газарт хүргэж өгнө. Тус мэдүүлгийг өгөх сүүлийн хугацаа 3 сарын 24 . Энд нэг зүйлийг анхааруулахад, хэрэв та эхний жилдээ ажил хийж байгаа бөгөөд татвар хараахан төлөөгүй байгаа бол Та ӨӨРӨӨ татварын газарт очиж (“CENTRE DES IMPORTS”) татварын мэдүүлгийн хуудас авч болно. Эсвэл анх удаа татвар төлж байгаа тухай тэмдэглэгээ хийгээд тэдэнд илгээж болно.
Харин 2 дахь удаагаа буюу дараа дараагийн жилүүдэд жилийнхээ нийт орлогоос татвар төлөхдөө, орлогын татварыг 3 хувааж гүйцэтгэнэ.
- эхний удаа та өмнөх жилийн нийт орлогын 1/3-ээр татвар төлнө. Эсвэл нэгдүгээр сарын дунд буюу сүүл үед татварын албанаас ирүүлсэн захидалд таны төлөх ёстой татварын дүнг бичсэн байдаг. Орлогын татварыг хугацаанд нь төлөөгүй бол татварын нийт дүнгийн 10%-д торгууль оногдуулдаг.
- хоёр дахь удаа татвараа 5 сарын дунд үед төлдөг. Татварын байцаагчаас тооцооны хуудас 4 сарын дунд үед ирнэ.
- үлдсэн дүнг 9-р сард мэдүүлэг өгсөний дараа болон тухайн жилийн татварын тооцоо гарсан үед төлнө.
Татварын мэдүүлэх хуудсыг хугацаанаас нь саатуулсан тохиолдолд торгууль оногдуулна. Худал мэдүүлэг өгсөн бол мөн адил.
Мэдүүлэгт таны тухайн жилийн хугацаанд олсон бүх ашиг, цалин мөнгө, үл хөдлөх хөрөнгөөс олсон орлогыг тооцон, таны үл хөдлөх хөрөнгөөс татвар авч таны банкны данснаас хувь тогтоон төлүүлдэг байна.
Тухайлбал, Франц улсад сардаа 3400 еврогоос дээш буюу жилдээ 40000 орчим еврогоос илүү орлоготой байгаа гэр бүлийн хувьд гэхэд, ашгийн татвар хэдий хэмжээтэй төлөхөө мэдэхийг хүсвэл харьцуулах хүснэгтээс харах нь илүү хялбар, зөв баримжаалах боломжийг олгодог. Учир нь тус гэр бүл ганц бие юү, эсвэл хүүхэдтэй эсэхээс хамааран орлогын нийт хэмжээнд оногдуулах ашгийн татварыг шаталбараар тооцдог юм.
Өөрөөр хэлбэл, хэдий их орлоготой байна төдий их хэмжээний татвар төлнө, гэхдээ мэдээж тодорхой хязгаар хүртэл гэсэн Адам Смитийн зарчим мөрдөгддөг гэж болно.
Ашгийн татварыг тооцох шаталбарын тухайд жишээн дээр тайлбарлавал, Та жилдээ 40000 еврогийн орлоготой буюу нийгмийн халамжийн татварт сар бүр тус орлогоосоо 18.5%-ийг төлөөд 32600 евро үлдсэн гэвэл
-ганц бие хүний хувьд 12,6%, хүүхэдгүй 2-уулаа амьдардаг гэр бүлийн хувьд 5.98% байдаг. Өөрөөр хэлбэл, гэр бүл бологсод ганц бие хүнээс 2 дахин бага ашгийн татвар төлдөг онцлогтой. Харин 1 хүүхэдтэй буюу 3 ам бүлтэй бол бүр ч бага буюу 3.9%-ийн татвар өгнө.
Харьцуулах хүснэгтэд зааснаар, бусад гэр бүлүүд жилдээ 40000 еврогоос их орлоготой, эсвэл орлогын нийт хэмжээ 1000 еврогоор нэмэгдэх бүрт ашгийн татвар 0.19-0.4%-р нэмэгдэж байгаа нь ажиглагдана. Өөрөөр хэлбэл, хамгийн өндөр ашгийн татвар ганц бие маш их орлоготой хүнд ноогдох нь ээ.

Иймд Жилийн орлогын хэмжээг яаж бууруулж болох вэ? гэсэн асуултанд тохирохоор хууль ёсны маш олон хувилбар байдаг. Гэхдээ эдгээр нь таны хувьд хэрэгжих боломжтой юу, үгүй юү гэдгээ сайтар тунгаах хэрэгтэй. Ингээд дараахь хувилбаруудыг санал болгоё.

Хувилбар 1. Нөхөрт гарах буюу эхнэр авах.
Гэр бүл бологсдын хувьд, орлогын дундаж хэмжээнээс татварыг төлнө. Өөрөөр хэлбэл, та жилд 30.000 евро орлоготой, харин таны эхнэр ямар ч орлогогүй бол таны орлогын гэр бүлийн гишүүдэд оногдох хувь нь 15.000 евро. Иймээс таны төлөх ёстой татварын хэмжээг энэ дүнгээс тооцно.
Энэ хувилбарыг таны гэр бүлийн байдал албан ёсоор бүртгүүлсэн нөхцөлд хэрэглэх боломжтой. Хэрэв та зүгээр л хэн нэгэнтэй хамтран амьдарч байвал энэ хувилбар таньд үйлчлэхгүй, францын татварын албанд энэ нь мэдээж сонирхолтой биш.
Ер нь Та аж ахуйтай байж болно, хүүхэд төрүүлж ч болно, гэхдээ татварыг зайлшгүй төлөх ёстой байдаг. Хэрэв “харилцаагаа бүртгүүлье” гэж бодож байгаа бол үүнийг хийх хамгийн тохиромжтой цаг нь зуны улирал байна. Зөвхөн шувууд дуулаад, нар гийдэг учраас биш, мөн таны татварын хэмжээг “хүртэл” ба “дараа” гэж хуваагдах учир тэр. Өөрөөр хэлбэл, энэ жилийн татварыг та хувааж төлнө гэсэн үг: эхлээд ашгийн тухай хувийн мэдэгдэл буюу таны гэр бүл болохоос өмнөх үеийн тооцоо, харин дараа нь хамтарсан мэдүүлэг дээр үндэслэн татварыг тооцно. Ингэхэд гайхалтай гэж болохоор үнэнийг сонирхуулахад эхнэртэй болно гэдэг эдийн засгийн талаас маш ашигтай болох нь харагдана.

Хувилбар 2. Хүүхдүүд. Хэрэв та хүүхэдтэй болохоор шийдсэн бол та илүү бага татвар төлнө. Хүүхэд тус бүрт 18 нас хүрээгүй бол гэр бүлийн гишүүдийн тоогоор 1/2 хүнээр тооцдог. Гурав дахь хүүхдээс эхлэн нэг хүнээр тооцно. Үүнээс гадна хэрэв та өөрийн хүүхдийн боловсролд зориулан төлбөр хийдэг бол (коллеж, их сургууль, ерөнхий боловсролын сургууль), энэ тухай мэдээллийг мэдүүлэгт оруулж болно.

Хувилбар 3. Хэрэв эцэг эх тань таньтай хамт амьдардаг бөгөөд тэд орлогогүй бол гэр бүлийн гишүүн тус бүрт жилийн орлогын хэмжээг 2.800 евро байхаар тооцоолно. Энэ тохиодолд зарлагын ямар ч нотлох баримт шаардлагагүй. Энэ хувилбарын сул тал нь хэрэв таны эцэг эх Франц улсын харьяат биш бол хэрхэх нь эргэлзээтэй байдаг.

Хувилбар 4. Эцэг эхдээ туслалцаа дэмжлэг үзүүлэх буюу Та өөрийн орлогын тодорхой хувийг эцэг эхдээ зориулдаг гэж мэдэгдэж болно. Гэхдээ мэдүүлэг өгсөн дүн таны орлогын дүнгээс хасагдаж таны эцэг эхийн орлогын дүнд нэмэгдэж тооцогдоно. Иймээс тэд тухайн орлогын нийт дүнгээс татвар төлнө гэсэн үг. Татварын алба эдгээр төрлийн зарлагад нотлох баримт шаардана. Үүнд банкны баримт эсвэл шуудангаар илгээсэн баримт багтана. Үүнээс гадна энэ нь Францад байхгүй байгаа болон Францад татвар төлдөггүй эцэг эхийн хувьд ойлгомжгүй зүйл болдог.

Хувилбар 5: Мэргэжлийн үйл ажиллагааны зарлагын мэдүүлэг хэлбэрээр жилийн орлогынхоо хэмжээг бууруулж болно.
Та орлогынхоо тодорхой хэмжээг таны ажил мэргэжилтэй холбоотой зарлага болгон тодорхойлно гэсэн үг. Энэ нь таны жилийн нийт орлогын 10%-аас давж байгаа тохиолдолд хийх нь зөв .
Эдгээр төрлийн зарлагад хэрэв та өөрийн машин тэрэг ашигладаг бол тээврийн зардал, мөн өдрийн хоолны зардал, тусгай хамгаалалтын ажлын хувцас, сургалт болон гэрчилгээ авах шалгалт, багаж хэрэгсэл худалдан авах, түүнчлэн хөрөнгийн элэгдлийг тооцон оруулж болно. Мэдээж, эдгээр зарлагаа баримтжуулж нотлоно гэдэгт бэлэн байх хэрэгтэй.
Хувилбар 6: Та өөрийн орлогын дүнгээс 470 евро хүртэлх дүнг буяны үйлсэд зарцуулсан гэж тодорхойлох боломжтой. Энэ тухай нотлох баримтаа заавал хадгалах хэрэгтэй. Хэрэв та өөрийн орлогын хэмжээг бага зэрэг нэмэгдүүлж, дараагийн татварын өөр ангилалд орсон цагт буяны үйлс хийх нь утгатай байдаг. Энэ тохиолдолд Буяны үйлсэд зориулаагүй гэдгээр та татварын хэмжээг тооцоолж үзээд шийдвэрээ гаргах нь зүйтэй гэж зөвлөе.
Франц улсад нийгмийн болон ашгийн татвараас гадна Амьжиргааны татвар буюу тухайн амьдарч буй хот, суурин газрын төсөвт төлдөг татварын бас нэг төрөл зүйл бий. Энэ төрлийн татварын хэмжээ оршин сууж байгаа газар, таны амьдарч буй орон байрын тав тухтай нөхцөл, мөн хэдэн хүнтэй хамт амьдардгаас ихээхэн шалтгаална. Түүний хэмжээ Париж хотод илүү өндөр, хотын захад арай бага байх нь ойлгомжтой.
орлоо.инфо

Дэлгэрэнгүй...

dimanche 11 juillet 2010

Франц улсын Тулуз хотын монголчууд

Францын Тулуз хот дахь Монголчууд энэхүү жижиг цахим хуудсыг нээж байна.
Бидний эрхэм зорилго ашгийн бус сайн дурын, хүнд хэрэгтэй, хэрэг болж магадгүй мэдээ мэдээлийг нь тавьж, бас боломжийн хирээрээ олж туслаж өгөхийг хүснэ.
Зөвхөн бидний хэрэг бус та бидний хамтын хөдөлмөрөөр олон хүн үнэн зөв мэдээлэл аваасай гэж хүсч байна. Тиймээс таныг ч гэсэн монголчууддаа хэрэгтэй мэдээ мэдээллийг бэлтгэн хүргэх байх хэмээн туйлаас итгэнэ.

Хүндэтгэсэн: Тулуз хот дахь Монголчууд.
Холбоо барих: toulousemongol@gmail.com

Дэлгэрэнгүй...